Bổ sung khoáng chất trong nuôi tôm

Khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong nuôi tôm, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển, tăng trưởng, lột xác, sinh sản, sức đề kháng và năng suất thu hoạch của tôm. Việc cung cấp đầy đủ và cân bằng khoáng chất là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công cho hoạt động nuôi trồng thủy sản này.

1. Thành phần và vai trò thiết yếu của khoáng chất:

Canxi (Ca): Là thành phần chính của vỏ tôm, đóng vai trò quan trọng trong cấu tạo vỏ, giúp tôm cứng cáp, lột xác dễ dàng và bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây hại từ môi trường. Theo nghiên cứu của Panchana et al., 2010: [Panchana et al. (2010): “Ảnh hưởng của việc bổ sung canxi vào thức ăn đối với hiệu suất tăng trưởng, lột xác và khả năng miễn dịch của tôm thẻ chân trắng Litopenaeus vannamei“. Aquaculture Research, 41(11), 1610-1617.], thiếu hụt Canxi có thể dẫn đến hiện tượng vỏ tôm mềm, mỏng, dễ bị cong vẹo, thậm chí gây chết trong quá trình lột xác.

Phốt pho (P): Tham gia vào cấu tạo vỏ tôm, hệ xương và thành phần của các hợp chất năng lượng ATP và ADP. Theo nghiên cứu của Cheng et al., 2017: [Cheng et al. (2017): “Vai trò của photpho trong dinh dưỡng của tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei): Ảnh hưởng đến tăng trưởng, lột xác, thành phần cơ thể và hoạt động enzyme“. Aquaculture, 485, 227-235.], thiếu hụt Phốt pho có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, sinh trưởng và phát triển của tôm.

Kali (K): Duy trì cân bằng điện giải, điều hòa áp suất thẩm thấu, hoạt động cơ và truyền tín hiệu thần kinh. Theo nghiên cứu của Lin et al., 2019: [Lin et al. (2019): “Vai trò thiết yếu của kali trong dinh dưỡng của tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei): Ảnh hưởng đến tăng trưởng, lột xác, thành phần cơ thể và hoạt động enzyme“. Aquaculture Reports, 17, 100357.], thiếu hụt Kali có thể dẫn đến rối loạn chức năng thần kinh, giảm khả năng di chuyển và hoạt động của tôm.

Natri (Na): Cân bằng điện giải, điều hòa áp suất thẩm thấu và hoạt động cơ. Theo nghiên cứu của Wang et al., 2021: [Wang et al. (2021): “Ảnh hưởng của chế độ ăn thiếu natri đối với hiệu suất tăng trưởng, sinh lý và chức năng miễn dịch của tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei)“. Comparative Biochemistry and Physiology Part A: Molecular & Integrative Physiology, 253, 101102.], thiếu hụt Natri có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thu dưỡng chất và bài tiết của tôm.

Magiê (Mg): Kích hoạt enzyme, tham gia vào quá trình tổng hợp protein và axit nucleic. Theo nghiên cứu của Zhou et al., 2020: [Zhou et al. (2020): “Vai trò của magiê trong dinh dưỡng của tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei): Ảnh hưởng đến tăng trưởng, lột xác, thành phần cơ thể và hoạt động enzyme”. Aquaculture, 537, 735417.], thiếu hụt Magiê có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của tôm, đặc biệt là trong giai đoạn lột xác.
Sắt (Fe): Thành phần của hemoglobin, giúp vận chuyển oxy trong cơ thể. Theo nghiên cứu của Zhang et al., 2018: [Zhang et al. (2018): “Vai trò của sắt trong dinh dưỡng của tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei): Ảnh hưởng đến tăng trưởng, sinh lý, hoạt động enzyme và chức năng miễn dịch”. Aquaculture, 496, 548-555.], thiếu hụt Sắt có thể dẫn đến hiện tượng thiếu máu, ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển oxy và hoạt động của tôm.

Đồng (Cu): Kích hoạt enzyme, tham gia vào quá trình hô hấp tế bào và hệ miễn dịch.

2. Mỗi loại khoáng chất đều đảm nhiệm những chức năng quan trọng riêng biệt

Cấu tạo vỏ tôm: Canxi (Ca), Phốt pho (P) và Magie (Mg) là những thành phần chính cấu tạo nên vỏ tôm, giúp tôm cứng cáp, lột xác dễ dàng và bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây hại từ môi trường
Trao đổi chất: Natri (Na), Kali (K) và Clo (Cl) tham gia vào quá trình điều hòa áp suất thẩm thấu, cân bằng điện giải, giúp tôm hấp thu và vận chuyển các chất dinh dưỡng hiệu quả
Hoạt động enzyme: Các khoáng chất như Mg, Kẽm (Zn), Đồng (Cu) và Sắt (Fe) đóng vai trò xúc tác cho nhiều enzyme tham gia vào các phản ứng sinh hóa quan trọng trong cơ thể tôm
Hệ miễn dịch: Khoáng chất vi lượng như Selen (Se), Mangan (Mn) và Kẽm (Zn) giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng của tôm đối với bệnh tật
Sinh sản: Một số khoáng chất như Iốt (I) và Coban (Co) cần thiết cho quá trình sinh sản của tôm, giúp tôm đực sản xuất tinh trùng khỏe mạnh và tôm cái phát triển buồng trứng tốt

3. Dấu hiệu thiếu hụt khoáng chất trong tôm:

Khi thiếu hụt khoáng chất, tôm sẽ biểu hiện một số dấu hiệu như:

Tăng trưởng chậm: Tôm phát triển chậm hơn bình thường, thể trọng nhỏ bé, teo tóp.
Lột xác khó khăn: Vỏ tôm mềm, mỏng, dễ bị cong vẹo, thậm chí dẫn đến hiện tượng chết trong quá trình lột xác.
Suy giảm miễn dịch: Dễ mắc bệnh, tỷ lệ chết cao.
Rối loạn chức năng sinh sản: Tôm đực giảm khả năng sản xuất tinh trùng, tôm cái buồng trứng kém phát triển.
Biểu hiện khác: Biếng ăn, chậm chạp, bơi lội yếu, cơ thể có đốm đen hoặc các dấu hiệu bất thường khác.

4. Giải pháp cung cấp khoáng chất đầy đủ cho tôm:

Để đảm bảo cung cấp đầy đủ và cân bằng khoáng chất cho tôm, cần áp dụng các biện pháp sau:

Bổ sung khoáng chất trực tiếp: Sử dụng các chế phẩm sinh học hoặc khoáng chất vào ao nuôi để bổ sung trực tiếp cho tôm.
Quản lý chất lượng nước: Duy trì môi trường nước nuôi sạch sẽ, ổn định các yếu tố lý hóa như pH, độ mặn, độ kiềm,… để tạo điều kiện cho tôm hấp thu khoáng chất tốt nhất.
Theo dõi sức khỏe tôm: Thường xuyên quan sát và kiểm tra sức khỏe tôm để phát hiện sớm các dấu hiệu thiếu hụt khoáng chất và có biện pháp khắc phục kịp thời.

5. Các loại khoáng được sử dụng phổ biến cho ao nuôi hiện nay

Khoáng tổng hợp Litho Nutri xuất xứ Brazil: 100% nguồn gốc sinh học từ tảo biển Lithothamnium, an toàn cho môi trường và vật nuôi. Cung cấp đa dạng khoáng chất thiết yếu, hỗ trợ tăng trưởng và sức khỏe cho vật nuôi.

Khoáng vi lượng dạng nước Dr Calcium xuất xứ Hàn Quốc: Cung cấp Vitamin D3 và khoáng Calcium… thiết yếu cho vật nuôi, ngăn ngừa stress, căng thẳng từ các tác động môi trường, giúp tôm chắc vỏ nhanh lột.

Ngoài ra còn có các khoáng chất Canxi (CaCl₂), Magie (MgCl₂), Natri (Sodium Bicarbonate) là những loại khoáng được bổ sung phổ biến và thông dụng hiện nay.

6 . Kết luận

Khoáng chất đóng vai trò thiết yếu trong nuôi tôm, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển, sức khỏe và năng suất thu hoạch. Việc cung cấp đầy đủ và cân bằng khoáng chất là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công cho hoạt động nuôi trồng thủy sản.

Nguồn: BQQ tổng hợp