Hướng dẫn cách tạo oxy cho nước ao nuôi tôm

Vai trò của oxy hòa tan trong ao nuôi tôm

Trước khi ứng dụng cách tạo oxy cho nước nuôi tôm, bà con cần phải hiểu hàm lượng oxy là gì và chúng đóng vai trò như thế nào đến tôm nuôi.

Hàm lượng oxy hòa tan trong nước được tạo ra do sự khuếch tán không khí vào nước, sinh ra bởi quá trình quang hợp của thực vật thủy sinh (tảo, rong,..). Lượng oxy hòa tan rất cần thiết cho tôm duy trì sự sống, được tôm tiêu thụ bởi hô hấp và quá trình phân hủy mùn bã hữu cơ.

Quá trình quang hợp tạo oxy chỉ diễn ra ban ngày nhưng quá trình hô hấp và phân hủy lại xảy ra cả ngày lẫn đêm nên tôm cần cung cấp thêm hàm lượng oxy hòa tan trong nước để đáp ứng các vai trò sau đây:

Oxy hòa tan là điều kiện cần để tôm hô hấp, duy trì sự sống trong môi trường nước.
Hàm lượng oxy thấp có thể khiến tôm nổi đầu, tấp mé bờ, dẫn đến tình trạng chết rải rác thậm chí chết hàng loạt.
Hàm lượng oxy hòa tan dưới mức cho phép cũng có thể khiến tôm chậm phát triển, sức đề kháng yêu dẫn đến các bệnh thường gặp phân trắng, đốm đen,…
Ao tôm có hàm lượng oxy quá thấp ảnh hưởng đến quá trình bắt mồi của tôm ở tầng đáy ao.
Oxy cũng cần thiết cho quá trình nitrite hóa và sulfate hóa trong ao nuôi trồng thủy sản.

Hiện nay, mô hình nuôi tôm mật độ cao được người dân áp dụng phổ biến, ngoài việc cung cấp đủ hàm lượng oxy cho tôm hô hấp thì ao nuôi cần thêm một lượng oxy để phân hủy chất thải, các loại khí độc trong ao. Chính vì thế, bà con cần phải tính toán, bố trí các loại máy tạo oxy, thiết bị sục khí phù hợp nhằm cung ứng kịp thời hàm lượng oxy cần thiết cho ao nuôi.

Hướng dẫn các cách tạo oxy cho nước nuôi tôm

Để đảm bảo cung ứng đủ hàm lượng oxy hòa tan trong nước ao nuôi tôm, bà con có thể áp dụng những biện pháp nuôi tảo, lắp đặt máy quạt nước tạo oxy và hệ thống máy tạo oxy đáy (sục khí), cụ thể như sau:

1. Cách tạo oxy cho nước bằng tảo

Tảo không những là nguồn thức ăn mà còn cung cấp hàm lượng oxy hòa tan thông qua quá trình quang hợp. Chính vì thế, bà con cần duy trì và ổn định số lượng tảo trong nước bằng việc bổ sung các loại bột ngũ cốc, bột cá hay các biện pháp gây màu nước, tăng số lượng tảo khi ao nghèo dinh dưỡng.

Tuy nhiên, cần phải cân bằng lượng tảo trong ao ở mức phù hợp. Nếu tảo phát triển quá mạnh cần hành giảm tảo bằng các biện pháp sinh học phù hợp.

2. Cách tạo oxy bằng máy quạt nước

Máy quạt nước tạo oxy không còn quá xa lạ với bà con nuôi tôm. Đây là thiết bị quan trọng không thể thiếu trong cả ao bạt lẫn ao đất.

Dàn máy quạt nước bao gồm một trục chính được nối với mô tơ điện, trên trục cơ lắp khảng 10 – 15 cánh quạt (tùy vào diện tích vuông tôm mà bà con bố trí cánh quạt sao cho hợp lý). Cánh quạt thường được làm bằng nhựa hoặc cánh lông nhím. Khi vận hành, máy quạt nước tạo oxy sẽ tạo ra nhiều bọt nước làm tăng hàm lượng oxy trong ao.

Quạt cánh nhựa có giá rẻ và được sử dụng rộng rãi trong các ao nuôi thâm canh, bán thâm canh. Ngoài việc tạo ra oxy, thiết bị còn có tác dụng gom chất thải dư thừa vào hố xi phong. Đồng thời, giúp phân bố đều các chế phẩm sinh học trong ao tôm. Tuy nhiên, cánh quạt nhựa không đưa được nhiều lượng oxy xuống đáy ao.
Quạt cánh lông nhím có mức giá đắt hơn và có khả năng tạo dòng chảy gấp 2 lần so với quạt cánh nhựa. Sau một thời gian sử dụng, quạt lông nhím có thể đưa được oxy hòa tan xuống tầng đấy cung cấp cho tôm và phân hủy mùn bã hữu cơ cho ao nuôi. Tuy nhiên, cánh quạt lông nhím chỉ phù hợp cho ao nuôi đáy cát, đáy lót bạt.

3. Cách tạo oxy bằng hệ thống sục khí đáy (super charge)

Nếu ao nuôi đang sử dụng máy quạt nước tạo oxy bằng cánh nhựa thì nên lắp đặt thêm hệ thống máy tạo oxy đáy hay còn gọi là hệ thống sục khí đáy.

Hệ thống được vận hành theo nguyên lý thổi khí được hút từ không khí và nén tạo áp suất cao trong máy nén, sau đó không khí sẽ được dẫn qua hệ thống ống và khuếch tán vào nước qua lỗ đục ống nhựa. Lúc này, oxy sẽ được khuyếch tán vào nước nhờ sức ép từ bọt khí hình thành khi thổi (bọt càng nhỏ hiệu quả càng cao).

Ưu điểm của hệ thống này là tạo ra hàm lượng oxy cao hơn so vớt quạt nước và có thể duy trì được hàm lượng oxy hòa tan > 5 mg/ lít vào thời điểm nửa đêm đến về sáng. Chính vì thế mà hệ thống được sử dụng rộng rãi trong các trại sản xuất tôm giống và các mô hình nuôi tôm công nghệ cao.

4. Cách tạo oxy bằng Oxy viên và Oxy bột

Đây là loại nguyên liệu được dùng khá phổ biến trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt cấp cứu trong trường hợp tôm bị nổi đầu do thiếu oxi. Chức năng chính là cung cấp oxi cho ao nuôi, cải thiện nguồn nước giảm chất có hại như H2S, NH3 và các khí độc trong môi trường nuôi. Khử trùng kháng khuẩn, diệt virut giúp tôm cá và các loại động thực vật thủy sinh phát triển tốt.

Sau 45 ngày thả nuôi là thời gian tôm cần nhiều hàm lượng oxy để hô hấp. Nếu hàm lượng oxy không đủ sẽ khiến tôm giảm ăn, chậm lớn, mang chuyển sang hồng, thậm chí nổi đầu chết hàng loạt nếu hiện tượng này kéo dài. Do đó, người nuôi cần phải thức hiện các cách tạo oxy cho nước ao nuôi để đáp ứng đầy đủ nhu cầu oxy cho tôm nuôi.